Ef við leigjum bíl í nokkra daga eða vikur, til dæmis í sumarfríi erlendis, tengjum við gjarnan einn eða fleiri síma fjölskyldunnar við bílinn með þráðlausum búnaði (e. Bluetooth). Nytsemin er ótvíræð, hlusta má á leiðsögutækið, spila tónlist og hvaðeina.
Mörg bílaleigufyrirtæki hafa það fyrirmyndarverklag að fjarlægja símatengingar og gögn leigutaka þegar ökutæki er skilað. Sé slíkt ekki gert eru upplýsingarnar sýnilegar þeim sem á eftir koma og slyngir hrappar geta meira að segja hlaðið niður öllum tengiliðalista símans, símtalaskránni eins og hún leggur sig, leiðsagnarferlum og fjölmörgu fleiru sem vistast sjálfkrafa í hugbúnað bílsins og ber með sér persónuupplýsingar um hvert þú fórst, við hvern þú talaðir og eftir atvikum, hvað þú gerðir. Ef þú ert með síma frá vinnuveitanda er eftir enn meiru að slægjast.
Fyrirmælafölsun byggir á slíkum upplýsingum
Hver er áhættan?, kann einhver að spyrja. Svikahrappar geta hagnýtt þær upplýsingar sem vistast í hugbúnaði bílaleigubílsins til að villa á sér heimildir í margskonar samskiptasvikum (e. social engineering). Upplýsingarnar geta þeir notað til að undirbúa sig vel til að þeir geti sent trúverðug skilaboð í nafni fórnarlambs. Með því að komast yfir ferðaferilinn og símtalasöguna í fríinu og að fylgjast grannt með hegðun þinni á samfélagsmiðlum, jafnvel að brjótast inn á Facebook-aðganginn, má púsla saman sannfærandi lygasögu og beita henni á ættingja, vinnuveitanda, banka, tryggingafélög og marga fleiri sem þér tengjast. Fyrirbærinu má líkja við sálfræðihernað þar sem svikahrappar nota sálræna og tilfinningalega eiginleika fólks til að ráðskast með það.
Þekktasta dæmið hérlendis eru annars vegar fyrirmælafalsanir sem ganga út á að svíkja út fé með því að gefa fölsk fyrirmæli um greiðslur, og hins vegar svik í gegnum tölvupóst og smáskilaboð. Þá hefur sú þróun átt sér stað undanfarin misseri að æ fleiri glæpamenn hafa fært sig yfir á samfélagsmiðlana til að ná betur athygli fólks og veiða það í sérsniðnar gildrur, aðlagaðar persónueiginleikum viðkomandi.
Aftengdu símann við skil
Kannski er full langt gengið að ráðleggja fólki að tengja aldrei síma við bílaleigubíla en í öllu falli er best að treysta á sjálfan sig fremur en verklag annarra. Þó bílaleigan fullyrði að hún eyði gögnunum hefur þú ekki fullvissu fyrir því nema að vera viðstaddur og sú er sjaldnast raunin. Yfirleitt er maður á hraðferð við skil á bílaleigubíl og setur lykilinn í skilabox utan við flugstöðina til að drífa sig í innritun.
Þess vegna er brýnt að þú aftengir símann úr búnaði bílsins við skil. Sama gildir ef þú hefur tengt símann við fleira en útvarpið, eins og til dæmis við frístandandi leiðsagnartæki eða sjónvarp í lofti og aftursætum. Hið sama á við þegar bifreið er seld eða þegar þú skilar bíl af öðrum ástæðum.
Á meðal annarra ráða er að loka fyrir gælunafnið þitt í símanum (nefna símann „iPhone“ í stað „Jakobs sími“) og forðast að stilla „Heim” á nákvæmlega heimilisfang þitt í fríinu. Hvort tveggja kemur að gagni ef bíllinn er tekinn ófrjálsri hendi í fríinu.
Megir þú svo eiga góða ferð, hvert sem vegir liggja!
